تعیین ساعت آبیاری بر مبنای نوع سیستم
آبیاری بهینه یکی از عوامل کلیدی در افزایش بهره‌وری کشاورزی است. برای تعیین ساعت مناسب آبیاری، باید به نوع سیستم آبیاری توجه کرد.تعیین ساعت آبیاری بر مبنای نوع سیستم آبیاری، تأثیرات قابل توجهی بر افزایش بهره‌وری در کشاورزی دارد. این بهره‌وری به بهینه‌سازی مصرف آب، کاهش تلفات آن، و در نتیجه افزایش عملکرد محصولات کشاورزی منجر می‌شود.
تعیین ساعت آبیاری اهمیت زیادی دارد زیرا
- جلوگیری از تبخیر: آبیاری در ساعات خنک‌تر روز، مانند صبح زود یا غروب، میزان تبخیر آب را کاهش می‌دهد و به بهینه‌تر شدن مصرف آب کمک می‌کند.
- سلامت گیاه: آبیاری در زمان مناسب باعث می‌شود که گیاهان بتوانند به‌طور مؤثر آب را جذب کنند و از تنش‌های آبی جلوگیری شود.
- کاهش بیماری: آبیاری در ساعات نامناسب، به ویژه در شب، می‌تواند باعث افزایش رطوبت و ایجاد شرایط مناسب برای بیماری‌های قارچی شود.
- بهینه‌سازی رشد: ساعت مناسب آبیاری به رشد بهتر و یکنواخت‌تر گیاهان کمک می‌کند و می‌تواند عملکرد محصول را افزایش دهد.
تأثیرات کلیدی آن شامل موارد زیر است
کاهش تلفات آب: با تنظیم دقیق زمان آبیاری بر اساس نوع سیستم (مثل سیستم آبیاری قطره‌ای، بارانی، یا سطحی)، میزان تلفات ناشی از تبخیر و نفوذ آب کاهش می‌یابد. برای مثال، سیستم‌های قطره‌ای با تنظیم زمان آبیاری در اوایل صبح یا اواخر عصر از تبخیر جلوگیری می‌کنند.
افزایش جذب آب توسط گیاه: تنظیم ساعت آبیاری بر مبنای نیاز آبیاری گیاه و دمای محیط کمک می‌کند تا گیاهان در شرایط بهینه از آب استفاده کنند، که به رشد بهتر و افزایش عملکرد محصول می‌انجامد.
کاهش مصرف انرژی: استفاده از ساعات بهینه برای آبیاری، مانند ساعات غیر اوج مصرف برق، به کاهش هزینه‌های انرژی در سیستم‌های موتوری یا پمپاژی کمک می‌کند.
کاهش مشکلات خاک: آبیاری در ساعات مناسب با سیستم‌های خاص می‌تواند از مشکلاتی مانند فرسایش خاک و ایجاد شرایط نامساعد برای گیاه جلوگیری کند.
به طور کلی، تطبیق زمان آبیاری با نوع سیستم و شرایط محیطی باعث مدیریت بهینه منابع آب و افزایش بهره وری در کشاورزی می شود.
تعیین زمان‌بندی مناسب برای آبیاری با توجه به نوع سیستم مورد استفاده، یکی از عوامل کلیدی در مدیریت آبیاری مؤثر و بهره‌وری منابع آب است.
سیستم‌های آبیاری مختلف مانند آبیاری قطره‌ای، بارانی و غرقابی هر کدام ویژگی‌ها و الزامات خاصی دارند که بر اساس آن‌ها باید زمان‌بندی مناسبی برای آبیاری تعیین شود.
1.آبیاری قطره‌ای
آبیاری قطره‌ای یکی از کارآمدترین روش‌های آبیاری است که برای مناطق خشک و نیمه‌خشک بسیار مناسب است. در این سیستم، آب به صورت قطره قطره به گیاهان رسانده می‌شود که باعث کاهش تبخیر و هدررفت آب می‌شود. زمان آبیاری در سیستم‌های قطره‌ای معمولاً باید در اوایل صبح یا اواخر عصر تنظیم شود تا تبخیر آب به حداقل برسد و گیاهان بتوانند بهینه‌ترین استفاده را از آب داشته باشند. همچنین، تعیین دقیق ساعت آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه، نوع خاک و شرایط اقلیمی منطقه انجام می‌شود.
2. آبیاری بارانی
آبیاری بارانی با استفاده از سیستم‌هایی که آب را به صورت قطرات کوچک به شکل باران بر روی گیاهان می‌پاشند، انجام می‌شود. این نوع آبیاری در زمین‌های شیب‌دار و خاک‌هایی با بافت سبک مناسب است. برای جلوگیری از تبخیر زیاد و افزایش کارایی، آبیاری باید در ساعات اولیه صبح یا شب انجام شود. در ساعات میانی روز، به‌ویژه در روزهای گرم و بادخیز، مقدار زیادی از آب تبخیر می‌شود که این امر منجر به کاهش راندمان آبیاری می‌شود.
3.آبیاری غرقابی
سیستم آبیاری غرقابی یکی از روش‌های سنتی است که بیشتر برای محصولات زراعی خاص مانند برنج استفاده می‌شود. در این سیستم، آب به‌طور مستقیم وارد کرت‌ها یا کانال‌ها می‌شود و زمین تا حد مشخصی غرقاب می‌شود. بهترین زمان برای آبیاری غرقابی بسته به نوع محصول و دمای محیط متفاوت است، اما معمولاً در اوایل صبح یا عصر توصیه می‌شود تا آب بتواند به مدت طولانی در زمین باقی بماند و جذب شود.
عواملی که بر زمان‌بندی آبیاری تأثیر می‌گذارند
نوع خاک: خاک‌های رسی به دلیل ظرفیت بالای نگهداری آب، به آبیاری کمتری در مقایسه با خاک‌های شنی نیاز دارند.
شرایط آب‌وهوایی: دما، رطوبت و باد از جمله عوامل تأثیرگذار بر تبخیر و تعرق هستند که باید در زمان‌بندی آبیاری مد نظر قرار گیرند.
نوع گیاه: نیاز آبی گیاهان مختلف با یکدیگر متفاوت است. برای مثال، گیاهان با نیاز آبی بالا نیاز به آبیاری مکررتر و با زمان‌بندی دقیق‌تر دارند.
در پایان به طور کلی، تعیین ساعت آبیاری باید با در نظر گرفتن نوع سیستم آبیاری، نوع گیاه، شرایط اقلیمی و نوع خاک انجام شود. مدیریت صحیح زمان‌بندی آبیاری می‌تواند باعث بهبود رشد گیاهان، کاهش مصرف آب و حفظ منابع طبیعی شود.
تعیین ساعت آبیاری بر مبنای نوع سیستم
داشتن برنامه ریزی آبیاری هوشمند بر اساس نیاز آبی محصول و شرایط آب و هوایی در طول دوره رشد، برای به حداکثر رساندن بازده آبیاری و مصرف بهینه آب، امری لازم و ضروری است. برای رسیدن به این مهم در سامانه جوتیار بخشی تحت عنوان برنامه ریزی آبیاری طراحی شده که بر اساس نوع محصول زراعی و باغی، مرحله رشد، نوع خاک در هر قسمت از مزرعه، وضعیت پارامترهای هواشناسی در سطح مزرعه، نیاز آبی محصول و … برنامه ریزی دقیق و هوشمندی را ارائه داده است که در این بخش اطلاعاتی چون عمق آبیاری، حجم آبیاری، ساعت کار سیستم آبیاری، دبی سیستم و … را به صورت روزانه ارائه می دهد.
